Ο επικεφαλής Βαλκανίων και Μέσης Ανατολής της COMPO EXPERT, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες λιπασμάτων παγκοσμίως, μιλά στο «Α»:
Συνέντευξη στον Γιώργο Μακρή (Agricola της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ)
Σε ποιοτικά, τοπικά και καινοτόμα Τρόφιμα, μεσογειακή διατροφή- ελληνική κουζίνα και τουρισμό
«Ποιοτικά και τοπικά Τρόφιμα (ΠΟΠ, ΠΓΕ), καινοτόμα Τρόφιμα, μεσογειακή διατροφή - ελληνική κουζίνα και τουρισμός, είναι οι τομείς στους οποίους πρέπει να δώσει βαρύτητα η Ελληνική γεωργία του αύριο», εκτιμά ο κ. Γιώργος Μητσόπουλος, επικεφαλής Βαλκανίων και Μέσης Ανατολής της COMPO EXPERT, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες θρέψης φυτών παγκοσμίως, σε συνέντευξή του προς το «Α».
«Ευκαιρίες στη γεωργία υπάρχουν!», τονίζει και προσθέτει: «χρειάζεται έμπνευση, όραμα, ομαδικότητα από όλους τους κρίκους της αλυσίδας τροφίμου αλλά και έξυπνη και μεθοδική δουλειά».
Ο κ. Γ. Μητσόπουλος προτείνει η Ελληνική γεωργία να ακολουθήσει τις εξής κατευθύνσεις, στις οποίες, όπως σημειώνει, «διαθέτουμε πλεονέκτημα ως χώρα»:
-«Ποιοτικά Τρόφιμα. Σε όσες χώρες και να έχουμε ταξιδέψει –εξηγεί-, μπορούμε ίσως να βρούμε κάποιες περιπτώσεις ποιοτικών αγροτικών Τροφίμων, σπάνια όμως βρίσκουμε την πληθώρα ποιοτικών προϊόντων που βρίσκουμε στη χώρα μας. Και ως ποιότητα δεν εννοούμε μόνο την εμφάνιση αλλά κυρίως τη γεύση και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Πιστεύω ότι είναι ένας τομέας στον οποίο μπορούμε σχετικά εύκολα να αναδείξουμε τα πλεονεκτήματά μας. Ακόμα και σε γεωργικά προϊόντα που θεωρούνται κυρίως έντασης μεγέθους (όπως το σκληρό σιτάρι και το κριθάρι βυνοποίησης) θα πρέπει κυρίως να κατευθυνθούμε σε συνεργασία με τη μεταποιητική βιομηχανία σε παραγωγή προϊόντος υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Ήδη γίνονται προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση με πολύ καλά αποτελέσματα, γι’ αυτό και επεκτείνονται.
-Τοπικά Τρόφιμα ή όπως αναφερόταν παλαιότερα ως προϊόντα, Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Σε αυτόν τον τομέα έχουν γίνει αρκετές τελεσφόρες προσπάθειες, ειδικά όσον αφορά τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ και κυρίως τα ελαιοκομικά προϊόντα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα κρασιά. Οι προσπάθειες αυτές πρέπει να ενταθούν, να διευρυνθούν και φυσικά να μεγιστοποιηθούν. Μεγάλο μέρος της «ανώνυμης» γεωργικής παραγωγής μας πρέπει να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Ταυτόχρονα, πρέπει οι παραγωγοί τοπικών προϊόντων, πάντα επώνυμων, να έχουν υψηλή κατανάλωση, καταρχάς στην περιοχή τους και κατά δεύτερο λόγο στη χώρα, ώστε να αποκτήσουν το κατάλληλο μέγεθος και να απευθυνθούν στις διεθνείς αγορές.
-Καινοτόμα Τρόφιμα. Οι καταναλωτικές τάσεις αλλάζουν συχνότερα και με γοργότερο ρυθμό σε σχέση με το παρελθόν. Σημαντικό ρόλο σε αυτές παίζει η εξάπλωση του διαδικτύου και η ταχύτητα μετάδοσης της πληροφορίας. Επίσης, τα μεταβαλλόμενα διατροφικά πρότυπα δημιουργούν αρκετές ευκαιρίες σε καινοτόμα προϊόντα. Άλλη μία νέα τάση είναι οι ωφέλιμες για τον ανθρώπινο οργανισμό φυτικές ουσίες, όπως τα ιχνοστοιχεία, οι αντιοξειδωτικές ουσίες και άλλα. Πιστεύω ότι στο εγγύς μέλλον εκτός από φαρμακευτικά προϊόντα θα μιλάμε και για «τροφοθεραπευτικά» προϊόντα (from pharmaceuticals to «foodceuticals»), αν μου επιτραπεί ο όρος. Ένα πετυχημένο παράδειγμα στη χώρα μας σε αυτόν τον τομέα είναι η επώνυμη παραγωγή στέβιας αλλά και πλήθος άλλων προϊόντων.
-Μεσογειακή διατροφή, ελληνική κουζίνα. Η μεσογειακή κουζίνα αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο παγκοσμίως ως η πιο υγιεινή διατροφή. Αλλά ποια είναι η μεσογειακή κουζίνα; Μήπως είναι η κρητική διατροφή; Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρξουν συστηματικές ενέργειες ώστε να ταυτίσουμε τη μεσογειακή διατροφή με την κρητική και να της προσδώσουμε ελληνική ταυτότητα. Οι ενέργειες αυτές δεν αρκεί να περιοριστούν σε «διεθνείς κρατικές καμπάνιες», οι οποίες βέβαια είναι σημαντικές. Χρειάζεται η συμβολή όλων μας με κάθε τρόπο, από τον προφορικό μας λόγο μέχρι συγγράμματα, άρθρα και αναρτήσεις σε κοινωνικά δίκτυα. Έτσι πιστεύω ότι θα προκύψει ουσιώδες όφελος για όλα τα ελληνικά παραγόμενα αγροτικά Τρόφιμα.
-Τουρισμός. Ναι, είναι μία τεράστια ευκαιρία. Φανταστείτε 30 εκατομμύρια πρεσβευτές της ελληνικής διατροφής (Greek Food Ambassadors) κάθε χρόνο! Πώς; Οι τρόποι είναι πολλοί, μα πιστεύω οι πιο αποτελεσματικοί είναι οι βιωματικοί. Συμμετοχή στη συγκομιδή. Μαγείρεμα παραδοσιακών ελληνικών φαγητών με παραδοσιακά αγροτικά τρόφιμα. Δώρα με το πέρας των εκδηλώσεων ελληνικών τροφίμων. Δύσκολο; Καθόλου. Χρειάζεται απλά συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων της τουριστικής βιομηχανίας, των αγροτικών επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων μεταποίησης αγροτικών προϊόντων.
Εάν υλοποιηθούν όλα αυτά, το ελληνικό τρόφιμο μπορεί να γίνει επώνυμο, να ζητείται στις διεθνείς αγορές, με αποτέλεσμα πλήθος ευεργετικών επιδράσεων στους Έλληνες αγρότες και στη μεταποιητική βιομηχανία», υποστηρίζει ο κ. Γ. Μητσόπουλος.
Αύξηση μεγέθους εκμεταλλεύσεων και διαφοροποιημένο παραγόμενο αγροτικό προϊόν, είναι οι σύγχρονες τάσεις στη γεωργία, όπως τις διακρίνει ο κ. Γ. Μητσόπουλος.
Εστιάζοντας ειδικότερα στη γειτονιά μας («γεωγραφικά τουλάχιστον, διότι με την εξάπλωση των μεταφορών και τη γρήγορη μετάδοση της πληροφορίας, γειτονιά μας είναι πλέον ο πλανήτης μας»), εξηγεί ότι «στους από Βορρά γείτονές μας και στις μεγαλύτερες από άποψη έκτασης χώρες, κύριο χαρακτηριστικό είναι η συνεχής αύξηση του μεγέθους των γεωργικών εκμεταλλεύσεων».
Ο κ. Γ. Μητσόπουλος αναφέρει ενδεικτικά ότι «ο μεγαλύτερος παραγωγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στη Βουλγαρία με έκταση 1.200.000 στρέμματα, η μεγαλύτερη γεωργική εκμετάλλευση στη Ρουμανία είναι 550.000 στρέμματα, η οποία μάλιστα εξαγοράσθηκε πρόσφατα από κεφάλαιο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και αυτές οι εκμεταλλεύσεις είναι μόνο δύο παραδείγματα. Δεν είναι καθόλου σπάνιες οι εκμεταλλεύσεις έκτασης 50.000 ή 100.000 στρεμμάτων. Εάν μιλούμε για εκτατικές καλλιέργειες, ένας παραγωγός των 2.000 στρεμμάτων θεωρείται μικρός.
Μη ξεχνάμε – προσθέτει - ότι ακόμα και αυτές οι πολύ μεγάλες εκμεταλλεύσεις «ανταγωνίζονται» πολύ μεγαλύτερες στην Ουκρανία, τη Ρωσία ή τη Βόρεια και Νότια Αμερική και Αυστραλία. Το μέγεθος θα είναι λοιπόν αναμφισβήτητα ένας σημαντικός παράγοντας επιβίωσης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων τα επόμενα χρόνια. Υπάρχουν βέβαια και εκμεταλλεύσεις που παράγουν πιο διαφοροποιημένα προϊόντα, παρόλα αυτά είναι λίγες και πάλι το μέγεθος της εκμετάλλευσης είναι πολλές φορές μεγάλο ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις».
Όσον αφορά τους εξ Ανατολών γείτονες (Μέση Ανατολή), ο κ. Γιώργος Μητσόπουλος σημειώνει ότι «τα πράγματα είναι διαφορετικά καθώς πρώτη προτεραιότητα σε αυτές τις χώρες είναι να εξασφαλίσουν επάρκεια τροφίμων για τον αυξανόμενο στις περισσότερες περιπτώσεις πληθυσμό τους. Η ανεπάρκεια γόνιμων εδαφών καθώς και η συχνή έλλειψη κατάλληλων συνθηκών για καλλιέργεια (ζεστές συνθήκες, ανεπάρκεια υδατικών πόρων) αποτελούν περιοριστικό παράγοντα για τη γεωργία σχεδόν όλων των χωρών της περιοχής.
Αναμφισβήτητα οι τρεις σπουδαιότερες γεωργικά χώρες στην περιοχή είναι η Τουρκία, το Ιράν και η Αίγυπτος. Οι χώρες αυτές συμβαίνει να είναι και οι μεγαλύτερες πληθυσμιακά. Η Αίγυπτος πρόσφατα ξεπέρασε τα 100 εκ. πληθυσμό ενώ η Τουρκία και το Ιράν είναι στα 80 εκ.. Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτές οι χώρες αναπτύσσουν σε κάποιους τομείς και έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Αντιπροσωπευτικά εξαγωγικά αγροτικά προϊόντα είναι οι πατάτες, τα επιτραπέζια σταφύλια και τα εσπεριδοειδή για την Αίγυπτο, τα οπωροκηπευτικά για την Τουρκία, τα φιστίκια Αιγίνης, το σαφράν και οι χουρμάδες για την Περσία.
Βλέποντας μακροσκοπικά τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα των χωρών αυτών, διαπιστώνουμε ότι στην Αίγυπτο και την Τουρκία γίνεται κυρίως αξιοποίηση των κατάλληλων εδαφοκλιματικών συνθηκών για παραγωγή προϊόντων «εκτός εποχής» ενώ στο Ιράν είναι πιο έντονο το στοιχείο της «παράδοσης» στην καλλιέργεια. Καμία όμως από αυτές τις εξαγωγικές προσπάθειες δεν θα ήταν πετυχημένη εάν δεν υπήρχε και το κατάλληλο μέγεθος. Έτσι βλέπουμε ότι οι χώρες αυτές είναι από τις πρώτες στην παγκόσμια λίστα για τα προϊόντα που εξάγουν.
Όπως και στις Βαλκανικές χώρες, έτσι και σε αυτές έχουν αναπτυχθεί γεωργικές εκμεταλλεύσεις μεγάλου μεγέθους. Στο Ιράν δεν είναι σπάνιες οι εκμεταλλεύσεις φιστικιάς των 2.000 στρ, αντίστοιχη είναι και η εικόνα για τα οπωροκηπευτικά στην Τουρκία. Στην Αίγυπτο όμως είναι συχνές και οι εκμεταλλεύσεις ακόμα μεγαλύτερου μεγέθους από αυτές, οι οποίες ξεπερνούν σε κάποιες περιπτώσεις τα 100.000 στρέμματα. Αναπτύσσονται δε νέα έργα, τα οποία θα δώσουν σημαντικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις, οι οποίες θα ενισχύσουν περαιτέρω το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων. Γίνονται βέβαια αρκετές αξιοσημείωτες προσπάθειες για διαφοροποιημένο προϊόν, κυρίαρχο όμως πάλι στοιχείο στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι το μέγεθος της παραγωγής.
Στην περιοχή αυτή υπάρχει και μία ομάδα χωρών με μέσο μέγεθος (Ιράκ, Συρία, Σαουδική Αραβία, Υεμένη και λιγότερο η Ιορδανία), όμως οι περισσότερες από αυτές έχουν άλλα σημαντικότερα προβλήματα να λύσουν στην παρούσα φάση. Οι υπόλοιπες χώρες έχουν πολύ μικρό γεωργικό μέγεθος».
Πολύτιμος σύμμαχος της βιομηχανίας τροφίμων τα θρεπτικά στοιχεία που περιέχονται στα λιπάσματα
«Απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και άλλα, περνάνε στην καλλιέργεια μέσω των προϊόντων θρέψης φυτών και κατόπιν απορροφώνται από τον οργανισμό μας μέσω των τροφών»
«Ο κλάδος των θρεπτικών στοιχείων (λιπασμάτων) και η επιστήμη της θρέψης φυτών είναι πολύτιμοι σύμμαχοι της πραγματικής βιομηχανίας τροφίμων που είναι οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις όσο και της βιομηχανίας μεταποιημένων τροφίμων στην προσπάθεια της να ανταποκριθεί στις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του», αναφέρει με έμφαση ο κ. Γιώργος Μητσόπουλος.
«Η θρέψη των φυτών είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και κάθε παράμετρός της μπορεί να τροποποιηθεί για την προσαρμογή του τελικού προϊόντος στις ανάγκες της βιομηχανίας επεξεργασίας τροφίμων», εξηγεί και αναφέρει τα εξής παραδείγματα:
- «Η βιομηχανία ζυμαρικών επιθυμεί υψηλή πρωτεΐνη στο σιτάρι, το οποίο μπορούμε να πετύχουμε με σωστή χρονικά και ποσοτικά παροχή αζώτου και θείου.
-Στα νωπά προϊόντα είναι σημαντική η αύξηση της διάρκειας ζωής και της συντηρησιμότητας, χαρακτηριστικό που ρυθμίζεται από διάφορα στοιχεία όπως το ασβέστιο και το πυρίτιο.
Στην τομάτα οι υψηλοί βαθμοί Brix επηρεάζονται από την τροφοδοσία καλίου. Υπάρχουν πολλά παρόμοια παραδείγματα στον αγροτικό τομέα που δείχνουν πως ένα προϊόν είναι τμήμα της αλυσίδας του τροφίμου και κάθε κρίκος της έχει περιθώριο βελτίωσης», σημειώνει.
Αυτό είναι λογικό, αν σκεφτούμε τον τελευταίο κρίκο της αλυσίδας του τροφίμου, ο οποίος είναι πάντα ο χρήστης/καταναλωτής. Ο χρήστης/καταναλωτής έχει απαιτήσεις όπως
‘’γεμάτη’’ γεύση, ομοιόμορφη και ελκυστική εμφάνιση, με καλή διάρκεια ζωής και σε προσεγμένη συσκευασία. Χαρακτηριστικά όπως αυτά μας κάνουν όλους - γιατί όλοι μας είμαστε καταναλωτές - να αισθανόμαστε ότι η αγορά μας είναι κάτι περισσότερο από τροφή. Αισθανόμαστε πως είναι ένα δώρο που κάνουμε στον εαυτό μας και στην οικογένειά μας. Φροντίζει την υγεία μας.
Η θρέψη φυτών και η βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων έχουν κάνει σημαντικά βήματα προς την αντιμετώπιση του τελικού τροφίμου (προϊόντος) ως μικρή πολυτέλεια. Ένα κατακόκκινο μήλο χωρίς σημάδια, μας προκαλεί να το δωρίσουμε στον εαυτό μας. Καλύπτει, χωρίς υπερβολή, μια ανάγκη επιβράβευσης. Αυτό οδηγεί σε υψηλότερες απαιτήσεις της βιομηχανίας τροφίμων από τους παραγωγούς», τονίζει και συνεχίζει:
«Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι έχουμε μπει, ως κλάδος Γεωργίας γενικότερα, σε ένα δρόμο δημιουργίας Αξίας του τελικού Τροφίμου (προϊόντος). Η έννοια της αξίας εκτείνεται από την ομοιομορφία του κόκκου του σιταριού και το επίπεδο σακχάρων της τομάτας έως και τη διατροφική αξία του τελικού προϊόντος. Εμπεριέχει χαρακτηριστικά τα οποία διευκολύνουν την επεξεργασία, τη συντήρηση, την εμπορία και προστατεύουν την υγεία του καταναλωτή. Τα συμπληρώματα διατροφής σήμερα είναι προϊόν κυρίως της φαρμακοβιομηχανίας.
Ταυτόχρονα διαπιστώνεται όμως ότι πολλά γεωργικά Τρόφιμα εντάσσονται στον τομέα αυτό, προσδίδοντας στον κλάδο μας την επιθυμητή υπεραξία. Απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και άλλα, περνάνε στην καλλιέργεια μέσω των προϊόντων θρέψης φυτών και κατόπιν απορροφώνται από τον οργανισμό μας μέσω των τροφών. Η τεχνολογία αυτή αναμένεται να αναπτυχθεί πολύ στα επόμενα χρόνια».
«Να ξεφύγουν από τη λογική «εγώ αυτό έκανα τόσα χρόνια» και να προσαρμόσουν τις καλλιεργητικές τους τεχνικές, ενσωματώνοντας στις πρακτικές τους τις καινοτόμες λύσεις που προσφέρει η επιστήμη της θρέψης των φυτών», προτρέπει τους Έλληνες αγρότες ο κ. Γ. Μητσόπουλος.
Όπως εξηγεί, «η κατανάλωση των θρεπτικών στοιχείων (λιπασμάτων) αφού έφθασε στο απόγειό της τη δεκαετία του ΄90, έκτοτε έχει φθίνουσα πορεία, με πολλαπλές επιπτώσεις στη γεωργία. Τα εδάφη υποβαθμίζονται, οι αποδόσεις πέφτουν αλλά εξίσου σημαντική είναι και η συχνά παρατηρούμενη υποβάθμιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των παραγόμενων προϊόντων. Όλες οι προαναφερόμενες επιπτώσεις, διαπιστώνουμε ότι κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτές που οι παγκόσμιες τάσεις επιβάλλουν».
Ο κ. Γ. Μητσόπουλος διαβεβαιώνει ότι «η βιομηχανία των θρεπτικών στοιχείων (λιπασμάτων) στη σημερινή εποχή έχει στη διάθεσή της πολλά εργαλεία και καινοτόμες τεχνολογίες. Τα ειδικά προϊόντα θρέψης φυτών που εξελίσσονται συνεχώς προσφέρουν λύσεις και νέες δυνατότητες στον παραγωγό. Μπορούμε πλέον να επέμβουμε σε κάθε στάδιο ανάπτυξης του φυτού με στόχο πολύ συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Ένα πρόγραμμα θρέψης σε συνδυασμό με αναλύσεις εδάφους και φυλλοδιαγνωστική μπορεί να μας οδηγήσει σε μια πιο παραγωγική και σίγουρα σε πιο ποιοτική σοδειά», υπογραμμίζει.
«Η COMPO EXPERT αναπτύσσει πρωτοπόρα προϊόντα, τα οποία μπορούν να δώσουν εξειδικευμένες λύσεις στους σύγχρονους επαγγελματίες παραγωγούς, ώστε να είναι ανταγωνιστικοί παραγωγικά στο διεθνές περιβάλλον, παράγοντας αγροτικά προϊόντα υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών και διατροφικής αξίας, με τρόπο υπεύθυνο απέναντι στο περιβάλλον και τον καταναλωτή».
 |
| Ο κ. Γιώργος Μητσόπουλος |
«Ευκαιρίες στη γεωργία υπάρχουν!», τονίζει και προσθέτει: «χρειάζεται έμπνευση, όραμα, ομαδικότητα από όλους τους κρίκους της αλυσίδας τροφίμου αλλά και έξυπνη και μεθοδική δουλειά».
Ο κ. Γ. Μητσόπουλος προτείνει η Ελληνική γεωργία να ακολουθήσει τις εξής κατευθύνσεις, στις οποίες, όπως σημειώνει, «διαθέτουμε πλεονέκτημα ως χώρα»:
-«Ποιοτικά Τρόφιμα. Σε όσες χώρες και να έχουμε ταξιδέψει –εξηγεί-, μπορούμε ίσως να βρούμε κάποιες περιπτώσεις ποιοτικών αγροτικών Τροφίμων, σπάνια όμως βρίσκουμε την πληθώρα ποιοτικών προϊόντων που βρίσκουμε στη χώρα μας. Και ως ποιότητα δεν εννοούμε μόνο την εμφάνιση αλλά κυρίως τη γεύση και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Πιστεύω ότι είναι ένας τομέας στον οποίο μπορούμε σχετικά εύκολα να αναδείξουμε τα πλεονεκτήματά μας. Ακόμα και σε γεωργικά προϊόντα που θεωρούνται κυρίως έντασης μεγέθους (όπως το σκληρό σιτάρι και το κριθάρι βυνοποίησης) θα πρέπει κυρίως να κατευθυνθούμε σε συνεργασία με τη μεταποιητική βιομηχανία σε παραγωγή προϊόντος υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Ήδη γίνονται προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση με πολύ καλά αποτελέσματα, γι’ αυτό και επεκτείνονται.
-Τοπικά Τρόφιμα ή όπως αναφερόταν παλαιότερα ως προϊόντα, Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Σε αυτόν τον τομέα έχουν γίνει αρκετές τελεσφόρες προσπάθειες, ειδικά όσον αφορά τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ και κυρίως τα ελαιοκομικά προϊόντα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα κρασιά. Οι προσπάθειες αυτές πρέπει να ενταθούν, να διευρυνθούν και φυσικά να μεγιστοποιηθούν. Μεγάλο μέρος της «ανώνυμης» γεωργικής παραγωγής μας πρέπει να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Ταυτόχρονα, πρέπει οι παραγωγοί τοπικών προϊόντων, πάντα επώνυμων, να έχουν υψηλή κατανάλωση, καταρχάς στην περιοχή τους και κατά δεύτερο λόγο στη χώρα, ώστε να αποκτήσουν το κατάλληλο μέγεθος και να απευθυνθούν στις διεθνείς αγορές.
-Καινοτόμα Τρόφιμα. Οι καταναλωτικές τάσεις αλλάζουν συχνότερα και με γοργότερο ρυθμό σε σχέση με το παρελθόν. Σημαντικό ρόλο σε αυτές παίζει η εξάπλωση του διαδικτύου και η ταχύτητα μετάδοσης της πληροφορίας. Επίσης, τα μεταβαλλόμενα διατροφικά πρότυπα δημιουργούν αρκετές ευκαιρίες σε καινοτόμα προϊόντα. Άλλη μία νέα τάση είναι οι ωφέλιμες για τον ανθρώπινο οργανισμό φυτικές ουσίες, όπως τα ιχνοστοιχεία, οι αντιοξειδωτικές ουσίες και άλλα. Πιστεύω ότι στο εγγύς μέλλον εκτός από φαρμακευτικά προϊόντα θα μιλάμε και για «τροφοθεραπευτικά» προϊόντα (from pharmaceuticals to «foodceuticals»), αν μου επιτραπεί ο όρος. Ένα πετυχημένο παράδειγμα στη χώρα μας σε αυτόν τον τομέα είναι η επώνυμη παραγωγή στέβιας αλλά και πλήθος άλλων προϊόντων.
-Μεσογειακή διατροφή, ελληνική κουζίνα. Η μεσογειακή κουζίνα αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο παγκοσμίως ως η πιο υγιεινή διατροφή. Αλλά ποια είναι η μεσογειακή κουζίνα; Μήπως είναι η κρητική διατροφή; Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρξουν συστηματικές ενέργειες ώστε να ταυτίσουμε τη μεσογειακή διατροφή με την κρητική και να της προσδώσουμε ελληνική ταυτότητα. Οι ενέργειες αυτές δεν αρκεί να περιοριστούν σε «διεθνείς κρατικές καμπάνιες», οι οποίες βέβαια είναι σημαντικές. Χρειάζεται η συμβολή όλων μας με κάθε τρόπο, από τον προφορικό μας λόγο μέχρι συγγράμματα, άρθρα και αναρτήσεις σε κοινωνικά δίκτυα. Έτσι πιστεύω ότι θα προκύψει ουσιώδες όφελος για όλα τα ελληνικά παραγόμενα αγροτικά Τρόφιμα.
-Τουρισμός. Ναι, είναι μία τεράστια ευκαιρία. Φανταστείτε 30 εκατομμύρια πρεσβευτές της ελληνικής διατροφής (Greek Food Ambassadors) κάθε χρόνο! Πώς; Οι τρόποι είναι πολλοί, μα πιστεύω οι πιο αποτελεσματικοί είναι οι βιωματικοί. Συμμετοχή στη συγκομιδή. Μαγείρεμα παραδοσιακών ελληνικών φαγητών με παραδοσιακά αγροτικά τρόφιμα. Δώρα με το πέρας των εκδηλώσεων ελληνικών τροφίμων. Δύσκολο; Καθόλου. Χρειάζεται απλά συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων της τουριστικής βιομηχανίας, των αγροτικών επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων μεταποίησης αγροτικών προϊόντων.
Εάν υλοποιηθούν όλα αυτά, το ελληνικό τρόφιμο μπορεί να γίνει επώνυμο, να ζητείται στις διεθνείς αγορές, με αποτέλεσμα πλήθος ευεργετικών επιδράσεων στους Έλληνες αγρότες και στη μεταποιητική βιομηχανία», υποστηρίζει ο κ. Γ. Μητσόπουλος.
Αύξηση μεγέθους εκμεταλλεύσεων και διαφοροποιημένο παραγόμενο αγροτικό προϊόν, είναι οι σύγχρονες τάσεις στη γεωργία, όπως τις διακρίνει ο κ. Γ. Μητσόπουλος.
Εστιάζοντας ειδικότερα στη γειτονιά μας («γεωγραφικά τουλάχιστον, διότι με την εξάπλωση των μεταφορών και τη γρήγορη μετάδοση της πληροφορίας, γειτονιά μας είναι πλέον ο πλανήτης μας»), εξηγεί ότι «στους από Βορρά γείτονές μας και στις μεγαλύτερες από άποψη έκτασης χώρες, κύριο χαρακτηριστικό είναι η συνεχής αύξηση του μεγέθους των γεωργικών εκμεταλλεύσεων».
Ο κ. Γ. Μητσόπουλος αναφέρει ενδεικτικά ότι «ο μεγαλύτερος παραγωγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στη Βουλγαρία με έκταση 1.200.000 στρέμματα, η μεγαλύτερη γεωργική εκμετάλλευση στη Ρουμανία είναι 550.000 στρέμματα, η οποία μάλιστα εξαγοράσθηκε πρόσφατα από κεφάλαιο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και αυτές οι εκμεταλλεύσεις είναι μόνο δύο παραδείγματα. Δεν είναι καθόλου σπάνιες οι εκμεταλλεύσεις έκτασης 50.000 ή 100.000 στρεμμάτων. Εάν μιλούμε για εκτατικές καλλιέργειες, ένας παραγωγός των 2.000 στρεμμάτων θεωρείται μικρός.
Μη ξεχνάμε – προσθέτει - ότι ακόμα και αυτές οι πολύ μεγάλες εκμεταλλεύσεις «ανταγωνίζονται» πολύ μεγαλύτερες στην Ουκρανία, τη Ρωσία ή τη Βόρεια και Νότια Αμερική και Αυστραλία. Το μέγεθος θα είναι λοιπόν αναμφισβήτητα ένας σημαντικός παράγοντας επιβίωσης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων τα επόμενα χρόνια. Υπάρχουν βέβαια και εκμεταλλεύσεις που παράγουν πιο διαφοροποιημένα προϊόντα, παρόλα αυτά είναι λίγες και πάλι το μέγεθος της εκμετάλλευσης είναι πολλές φορές μεγάλο ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις».
Έντονη εξαγωγική δραστηριότητα από Τουρκία, Ιράν και Αίγυπτο
Όσον αφορά τους εξ Ανατολών γείτονες (Μέση Ανατολή), ο κ. Γιώργος Μητσόπουλος σημειώνει ότι «τα πράγματα είναι διαφορετικά καθώς πρώτη προτεραιότητα σε αυτές τις χώρες είναι να εξασφαλίσουν επάρκεια τροφίμων για τον αυξανόμενο στις περισσότερες περιπτώσεις πληθυσμό τους. Η ανεπάρκεια γόνιμων εδαφών καθώς και η συχνή έλλειψη κατάλληλων συνθηκών για καλλιέργεια (ζεστές συνθήκες, ανεπάρκεια υδατικών πόρων) αποτελούν περιοριστικό παράγοντα για τη γεωργία σχεδόν όλων των χωρών της περιοχής. Έντονη εξαγωγική δραστηριότητα από Τουρκία, Ιράν και Αίγυπτο
Αναμφισβήτητα οι τρεις σπουδαιότερες γεωργικά χώρες στην περιοχή είναι η Τουρκία, το Ιράν και η Αίγυπτος. Οι χώρες αυτές συμβαίνει να είναι και οι μεγαλύτερες πληθυσμιακά. Η Αίγυπτος πρόσφατα ξεπέρασε τα 100 εκ. πληθυσμό ενώ η Τουρκία και το Ιράν είναι στα 80 εκ.. Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτές οι χώρες αναπτύσσουν σε κάποιους τομείς και έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Αντιπροσωπευτικά εξαγωγικά αγροτικά προϊόντα είναι οι πατάτες, τα επιτραπέζια σταφύλια και τα εσπεριδοειδή για την Αίγυπτο, τα οπωροκηπευτικά για την Τουρκία, τα φιστίκια Αιγίνης, το σαφράν και οι χουρμάδες για την Περσία.
Βλέποντας μακροσκοπικά τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα των χωρών αυτών, διαπιστώνουμε ότι στην Αίγυπτο και την Τουρκία γίνεται κυρίως αξιοποίηση των κατάλληλων εδαφοκλιματικών συνθηκών για παραγωγή προϊόντων «εκτός εποχής» ενώ στο Ιράν είναι πιο έντονο το στοιχείο της «παράδοσης» στην καλλιέργεια. Καμία όμως από αυτές τις εξαγωγικές προσπάθειες δεν θα ήταν πετυχημένη εάν δεν υπήρχε και το κατάλληλο μέγεθος. Έτσι βλέπουμε ότι οι χώρες αυτές είναι από τις πρώτες στην παγκόσμια λίστα για τα προϊόντα που εξάγουν.
Όπως και στις Βαλκανικές χώρες, έτσι και σε αυτές έχουν αναπτυχθεί γεωργικές εκμεταλλεύσεις μεγάλου μεγέθους. Στο Ιράν δεν είναι σπάνιες οι εκμεταλλεύσεις φιστικιάς των 2.000 στρ, αντίστοιχη είναι και η εικόνα για τα οπωροκηπευτικά στην Τουρκία. Στην Αίγυπτο όμως είναι συχνές και οι εκμεταλλεύσεις ακόμα μεγαλύτερου μεγέθους από αυτές, οι οποίες ξεπερνούν σε κάποιες περιπτώσεις τα 100.000 στρέμματα. Αναπτύσσονται δε νέα έργα, τα οποία θα δώσουν σημαντικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις, οι οποίες θα ενισχύσουν περαιτέρω το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων. Γίνονται βέβαια αρκετές αξιοσημείωτες προσπάθειες για διαφοροποιημένο προϊόν, κυρίαρχο όμως πάλι στοιχείο στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι το μέγεθος της παραγωγής.
Στην περιοχή αυτή υπάρχει και μία ομάδα χωρών με μέσο μέγεθος (Ιράκ, Συρία, Σαουδική Αραβία, Υεμένη και λιγότερο η Ιορδανία), όμως οι περισσότερες από αυτές έχουν άλλα σημαντικότερα προβλήματα να λύσουν στην παρούσα φάση. Οι υπόλοιπες χώρες έχουν πολύ μικρό γεωργικό μέγεθος».
Πολύτιμος σύμμαχος της βιομηχανίας τροφίμων τα θρεπτικά στοιχεία που περιέχονται στα λιπάσματα
«Απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και άλλα, περνάνε στην καλλιέργεια μέσω των προϊόντων θρέψης φυτών και κατόπιν απορροφώνται από τον οργανισμό μας μέσω των τροφών»
«Ο κλάδος των θρεπτικών στοιχείων (λιπασμάτων) και η επιστήμη της θρέψης φυτών είναι πολύτιμοι σύμμαχοι της πραγματικής βιομηχανίας τροφίμων που είναι οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις όσο και της βιομηχανίας μεταποιημένων τροφίμων στην προσπάθεια της να ανταποκριθεί στις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του», αναφέρει με έμφαση ο κ. Γιώργος Μητσόπουλος.
«Η θρέψη των φυτών είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και κάθε παράμετρός της μπορεί να τροποποιηθεί για την προσαρμογή του τελικού προϊόντος στις ανάγκες της βιομηχανίας επεξεργασίας τροφίμων», εξηγεί και αναφέρει τα εξής παραδείγματα:
- «Η βιομηχανία ζυμαρικών επιθυμεί υψηλή πρωτεΐνη στο σιτάρι, το οποίο μπορούμε να πετύχουμε με σωστή χρονικά και ποσοτικά παροχή αζώτου και θείου.
-Στα νωπά προϊόντα είναι σημαντική η αύξηση της διάρκειας ζωής και της συντηρησιμότητας, χαρακτηριστικό που ρυθμίζεται από διάφορα στοιχεία όπως το ασβέστιο και το πυρίτιο.
Στην τομάτα οι υψηλοί βαθμοί Brix επηρεάζονται από την τροφοδοσία καλίου. Υπάρχουν πολλά παρόμοια παραδείγματα στον αγροτικό τομέα που δείχνουν πως ένα προϊόν είναι τμήμα της αλυσίδας του τροφίμου και κάθε κρίκος της έχει περιθώριο βελτίωσης», σημειώνει.
Ο κλάδος της γεωργίας στον δρόμο δημιουργίας αξίας του τελικού προϊόντος
Ο κ. Γ. Μητσόπουλος σημειώνει ότι «πολλές φορές οι παραδοσιακές πρακτικές που ακολουθούνται από τους παραγωγούς, ενώ μπορεί να αποφέρουν την ποσότητα τελικού προϊόντος που εκείνοι έχουν συνηθίσει να αναμένουν, δεν αντιπροσωπεύουν τις πραγματικές δυνατότητες της γης τους. Το ίδιο ισχύει και για την ποιότητα, είτε αυτή μεταφράζεται σε οργανοληπτικά, είτε σε μορφολογικά χαρακτηριστικά, τα οποία διευκολύνουν τη βιομηχανία τροφίμου στην επεξεργασία, την αποθήκευση και την εμπορία τους. Τα κριτήρια που εξετάζονται είναι πολλά σε αριθμό και διαφορετικά για κάθε καλλιέργεια.Αυτό είναι λογικό, αν σκεφτούμε τον τελευταίο κρίκο της αλυσίδας του τροφίμου, ο οποίος είναι πάντα ο χρήστης/καταναλωτής. Ο χρήστης/καταναλωτής έχει απαιτήσεις όπως
‘’γεμάτη’’ γεύση, ομοιόμορφη και ελκυστική εμφάνιση, με καλή διάρκεια ζωής και σε προσεγμένη συσκευασία. Χαρακτηριστικά όπως αυτά μας κάνουν όλους - γιατί όλοι μας είμαστε καταναλωτές - να αισθανόμαστε ότι η αγορά μας είναι κάτι περισσότερο από τροφή. Αισθανόμαστε πως είναι ένα δώρο που κάνουμε στον εαυτό μας και στην οικογένειά μας. Φροντίζει την υγεία μας.
Η θρέψη φυτών και η βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων έχουν κάνει σημαντικά βήματα προς την αντιμετώπιση του τελικού τροφίμου (προϊόντος) ως μικρή πολυτέλεια. Ένα κατακόκκινο μήλο χωρίς σημάδια, μας προκαλεί να το δωρίσουμε στον εαυτό μας. Καλύπτει, χωρίς υπερβολή, μια ανάγκη επιβράβευσης. Αυτό οδηγεί σε υψηλότερες απαιτήσεις της βιομηχανίας τροφίμων από τους παραγωγούς», τονίζει και συνεχίζει:
«Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι έχουμε μπει, ως κλάδος Γεωργίας γενικότερα, σε ένα δρόμο δημιουργίας Αξίας του τελικού Τροφίμου (προϊόντος). Η έννοια της αξίας εκτείνεται από την ομοιομορφία του κόκκου του σιταριού και το επίπεδο σακχάρων της τομάτας έως και τη διατροφική αξία του τελικού προϊόντος. Εμπεριέχει χαρακτηριστικά τα οποία διευκολύνουν την επεξεργασία, τη συντήρηση, την εμπορία και προστατεύουν την υγεία του καταναλωτή. Τα συμπληρώματα διατροφής σήμερα είναι προϊόν κυρίως της φαρμακοβιομηχανίας.
Ταυτόχρονα διαπιστώνεται όμως ότι πολλά γεωργικά Τρόφιμα εντάσσονται στον τομέα αυτό, προσδίδοντας στον κλάδο μας την επιθυμητή υπεραξία. Απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και άλλα, περνάνε στην καλλιέργεια μέσω των προϊόντων θρέψης φυτών και κατόπιν απορροφώνται από τον οργανισμό μας μέσω των τροφών. Η τεχνολογία αυτή αναμένεται να αναπτυχθεί πολύ στα επόμενα χρόνια».
«Να ξεφύγουν οι αγρότες από τη λογική‘
"εγώ αυτό έκανα τόσα χρόνια’’»
«Ένα πρόγραμμα θρέψης καλλιέργειας σε συνδυασμό με αναλύσεις εδάφους και φυλλοδιαγνωστική μπορεί να μας οδηγήσει σε μια πιο παραγωγική και σίγουρα σε πιο ποιοτική σοδειά»«Να ξεφύγουν από τη λογική «εγώ αυτό έκανα τόσα χρόνια» και να προσαρμόσουν τις καλλιεργητικές τους τεχνικές, ενσωματώνοντας στις πρακτικές τους τις καινοτόμες λύσεις που προσφέρει η επιστήμη της θρέψης των φυτών», προτρέπει τους Έλληνες αγρότες ο κ. Γ. Μητσόπουλος.
Όπως εξηγεί, «η κατανάλωση των θρεπτικών στοιχείων (λιπασμάτων) αφού έφθασε στο απόγειό της τη δεκαετία του ΄90, έκτοτε έχει φθίνουσα πορεία, με πολλαπλές επιπτώσεις στη γεωργία. Τα εδάφη υποβαθμίζονται, οι αποδόσεις πέφτουν αλλά εξίσου σημαντική είναι και η συχνά παρατηρούμενη υποβάθμιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των παραγόμενων προϊόντων. Όλες οι προαναφερόμενες επιπτώσεις, διαπιστώνουμε ότι κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτές που οι παγκόσμιες τάσεις επιβάλλουν».
Ο κ. Γ. Μητσόπουλος διαβεβαιώνει ότι «η βιομηχανία των θρεπτικών στοιχείων (λιπασμάτων) στη σημερινή εποχή έχει στη διάθεσή της πολλά εργαλεία και καινοτόμες τεχνολογίες. Τα ειδικά προϊόντα θρέψης φυτών που εξελίσσονται συνεχώς προσφέρουν λύσεις και νέες δυνατότητες στον παραγωγό. Μπορούμε πλέον να επέμβουμε σε κάθε στάδιο ανάπτυξης του φυτού με στόχο πολύ συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Ένα πρόγραμμα θρέψης σε συνδυασμό με αναλύσεις εδάφους και φυλλοδιαγνωστική μπορεί να μας οδηγήσει σε μια πιο παραγωγική και σίγουρα σε πιο ποιοτική σοδειά», υπογραμμίζει.
Πρωτοπόρα προϊόντα από την COMPO EXPERT
«Η COMPO EXPERT αναπτύσσει πρωτοπόρα προϊόντα, τα οποία μπορούν να δώσουν εξειδικευμένες λύσεις στους σύγχρονους επαγγελματίες παραγωγούς, ώστε να είναι ανταγωνιστικοί παραγωγικά στο διεθνές περιβάλλον, παράγοντας αγροτικά προϊόντα υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών και διατροφικής αξίας, με τρόπο υπεύθυνο απέναντι στο περιβάλλον και τον καταναλωτή».
